
Vanaf 1 februari is de tentoonstelling Revolusi te zien in het Rijksmuseum in Amsterdam. Deze tentoonstelling toont verschillende perspectieven op de Indonesische onafhanelijkheidsstrijd. Van schilderij tot pamflet, van kledingsstuk tot fotoalbum.
Wij vinden het dan ook heel bijzonder (èn eervol) dat het Rijksmuseum voor de tentoonstelling Revolusi in 2022 een foto van Hugo Wilmar heeft gebruikt voor de officiële tentoonstellingsposter.
De ‘Revolusi!’ foto
Het bijschrift van de foto die in de collectie van het Nationaal archief / Collectie Sparnestad te vinden is klinkt alsvolgt:
Drie jonge Indonesiërs op straat, waarvan twee Republikeinse vrijwilligers uit Sulawesi, leden van de gewapende jeugdorganisatie ‘KRIS, op verlof in Yogyakarta, Midden-Java Indonesië, december 1947
Achtergrond
In december 1947 reist Hugo Wilmar naar Yogyakarta (Djocja), het hol van de leeuw. De afgezwaaide Marinier is inmiddels in dienst van Uitgeverij “De Spaarnestad”. Hij gebruikt zijn Amerikaanse perskaart om de Inodesische vrijheidsstrijders en Soekarno te fotograferen.
In de brief, die Hugo Wilmar begin 1948 aan zijn ouders schrijft vertelt hij:
(…) ik heb het jaar 1947 – een glasharde Marinier waardig – vrij zonderling en origineel beëindigd. Incognito en met behulp van Amerikaanse. “Slang” heb ik 2 weken lang de gehele republiek belazerd; (…) Ik heb Soekarno geïnterviewd en gefotografeerd (…)
Zijn bezoek aan de hoofdstad blijft niet onopgemerkt. Het bezoek van Hugo Wilmar komt zelfs in een Indonesische krant te staan. Op de achterkant van een bridgekaart van Societeit de Witte vertaalt Hugo Wilmar het artikeltje.
Het duurt niet lang, voordat de Indonesiërs erachter komen, dat Wilmar een Nederlandse (oud-)marinier is. Daardoor word de grond te heet onder zijn voeten, en moet Wilmar hals over kop het gebied verlaten. Hij monstert aan op een vrachtschip dat hem naar Suriname brengt. Om de identiteit van Hugo Wilmar te bewaren publiceert ook Uitgeverij “De Spaarnestad” de foto’s anoniem.

De achterkant van de poster
In december 2021, slechts enkele maanden na het schrijven van dit artikel vonden we in de boedel van de weduwe van Hugo Wilmar een tweede foto van deze drie mensen. Deze foto, waarop de leden van de Kris militie ditmaal van de achterkant gefotrogafeerd zijn, biedt een mooie aanvulling op het hoofdbeeld.
